Fiscale voordelen bij aankoop of renovatie van woning
Bouwen is uit - verbouwen is in
Steeds minder mensen in Vlaanderen kiezen ervoor om een nieuw huis te bouwen. In plaats daarvan nemen verbouwingen van bestaande woningen toe.
Het bouwen van nieuwe woningen lijkt steeds meer plaats te maken voor verbouwingen. Uit recente cijfers blijkt dat tot juli van dit jaar in Vlaanderen 26.104 vergunningsaanvragen werden ingediend voor nieuwbouwprojecten, terwijl 22.988 aanvragen betrekking hadden op verbouwingen. Dit is een trend die al enkele jaren zichtbaar is, met een duidelijk dieptepunt voor nieuwbouw in 2024. Het aantal nieuwbouwaanvragen heeft een laagtepunt bereikt dat we in de afgelopen zes jaar niet hebben gezien.
Het bouwen van nieuwe woningen lijkt steeds meer plaats te maken voor verbouwingen. Uit recente cijfers blijkt dat tot juli van dit jaar in Vlaanderen 26.104 vergunningsaanvragen werden ingediend voor nieuwbouwprojecten, terwijl 22.988 aanvragen betrekking hadden op verbouwingen. Dit is een trend die al enkele jaren zichtbaar is, met een duidelijk dieptepunt voor nieuwbouw in 2024. Het aantal nieuwbouwaanvragen heeft een laagtepunt bereikt dat we in de afgelopen zes jaar niet hebben gezien.
Verschuiving naar renovatie
De toename van renovatieaanvragen staat in contrast met de dalende cijfers voor nieuwbouw. Behalve in 2021 was er geen jaar waarin meer vergunningen voor renovaties werden ingediend dan nu. Het is bovendien belangrijk op te merken dat zelfs sloop- en heropbouwprojecten worden meegerekend als nieuwbouw, wat de verschuiving nog verder benadrukt richting projecten die minder nieuwe open ruimte benutten.
Beleidsmatige invloeden
Deze evolutie is grotendeels het gevolg van het beleid dat de Vlaamse overheid voert. Binnen de zogeheten ‘bouwshift’ geven gemeenten de voorkeur aan verdichting binnen bestaande woonkernen, waarbij bouwgrond steeds schaarser wordt als deze niet strategisch gelegen is. Daarnaast moeten kopers van huizen die nog niet voldoen aan de isolatienormen, binnen vijf jaar renoveren tot minstens energielabel D.
Andere factoren zoals de stijgende hypothecaire rente en de verhoogde bouwmaterialenprijzen hebben ook invloed. Bij nieuwbouwprojecten stapelen de kosten zich vaak sneller op, terwijl renovaties meer gespreid kunnen worden qua investeringen.
Klimaatdoelen en woningbehoefte
De focus op renovatie is essentieel voor Vlaanderen om haar klimaatdoelstellingen te behalen. Sinds 2005 is de CO2-uitstoot van Vlaamse gebouwen met 20 procent gedaald, maar om de doelen voor 2030 te halen, moet daar nog eens 22 procent bij komen. Het renoveren van bestaande woningen speelt een cruciale rol in het behalen van die doelstellingen.
Toch wijst Embuild Vlaanderen op de noodzaak van nieuwe woningen. Met een groeiend aantal huishoudens zijn er tegen 2035 naar schatting 239.000 nieuwe woningen nodig, naast de sloop en heropbouw van 240.000 bestaande woningen. Er is ook een toenemende vraag naar woningen voor studenten, arbeidsmigranten en tweede verblijven. Zonder voldoende nieuwbouw dreigt een tekort aan woningen, wat zal leiden tot hogere prijzen.
Innovatie en vergunningen
De bouwsector kijkt naar innovatieve oplossingen zoals modulair bouwen en verdere digitalisering om in te spelen op deze nieuwe realiteit. Tegelijkertijd is er een dringende vraag naar versnelling in de vergunningstrajecten. De bouwfederatie benadrukt dat de vergunningsproblematiek een speerpunt moet zijn voor de volgende Vlaamse regering. Caroline Deiteren, directeur-generaal van Embuild Vlaanderen, stelt dat de lokale besturen die een efficiënt vergunningenbeleid voeren, ook de gemeenten zullen zijn waar betaalbaar wonen mogelijk blijft.
